In Tienen is een geheim genootschap opnieuw actief geworden. Ongeveer tien jaar geleden vonden archeologen sporen van hun mysterieuze cultus. Ontraadsel de Mithrasmysteries en vind het magische voorwerp dat jouw team de hoogste rang in de hiërarchie van de ingewijden geeft.
Schrijf in, zoek mee en win met je team een 'Romeins weekend'!

Mithrasmysteries XII

Ben je wijs geraakt uit al die vage hints? Inderdaad, op 10 oktober moet je zijn bij een witte toren in de vorm van een reusachtig suikerklontje gevuld met water. In de schaduw van die toren vind je om 10u10 een mand met daarin enkele voorwerpen. Kies het juiste voorwerp en ga er om 15u mee naar zaal Junior City op het Houtemveld. Daar vindt de apotheose plaats.

Mithrasmysteries XI

Dacht je nu Tienen helemaal te kennen? Fout! Ten Zuiden van Tienen ligt nog een door jou onontgonnen Tiens terrein. Dus … op weg!
De wegwijzer staat in de richting van … jawel: Bost!
Opdat je er ook wat van opsteekt stellen we hieronder enkele vragen. Zorg dat je de antwoorden op 10 oktober bijhebt.
In welke cafés kunnen de inwoners van Bost terecht?
Waar staat de lezen : ‘Zo de stad - Zo het land’ ?
Waar vaart in Bost de boot naartoe?

Je rijdt langs de kerk zuidwaarts. Je stopt even aan het kerkhof.
Welke kloosterlingen liggen op dit kerkhof begraven?
Vanuit de Potstraat volg je de Langesteenstraat een heel eindje. De straat gaat over in de Aststraat, die je zuidelijk volgt. Aan het kapelletje van Onze-Lieve-Vrouw, volg je de weg naar rechts. Op het eind van de straat sla je links af.
Welk domein ben je nu eigenlijk langs gereden?
Als je langs een kapelletje rijdt, ben je op de goede weg. Je rijdt nu gewoon verder tot je op de Tiensebaan komt. Nu sla je rechts af.
Welke Egyptische godin kom je hier in de straat tegen? Op welk nummer en wat doet zij hier?
Aan wie is het kapelletje op de hoek van de Bonkerstraat toegewijd?
Een wegwijzer toont je de weg naar een dorpje in Galilea.
Stop op het pleintje, parkeer je wagen of fiets en geef je ogen de kost.
Wie houdt hier ’s nachts het hele pleintje goed in ’t oog?
Midden het pleintje zie je een strijdend soldaat.
In welke richting gooit hij de granaat? Welk doel zou hij daar vandaag treffen?
Door wie werd dit gedenkteken geschonken en in welk jaar ?
Wandel nu naar het huis waar Jezus woonde.
Welke fabeldieren dragen hier het wapenschild van de Merode?
Wie draait ons, naast de poort, de rug toe?
Waar heb je haar vandaag nog gezien?

De donjon die je hier ziet dateert uit de 13de eeuw en werd als woontoren gebruikt.
Kijk ook even naar links, naar de kapel.
Met welke bloem associeert men het ronde centrale raam?
Wandel gerust even de poort binnen.
Welke niet Bijbelse figuur wijst je de weg naar Nazareth?
Wandel of rij tot aan de kerk van Goetsenhoven.
Wat ontbrak er in de oorspronkelijke Romaanse kerk, hetgeen er nu wel is?
Hoeveel GSM-masten heeft men op deze kerktoren aangebracht?

Maak een wandelingetje rond de kerk. Ten Noorden van de kerk, vlak in het gras, vind je de ‘Merovingische grafstenen’. De kruisen op de stenen zijn waarschijnlijk later in deze stenen uitgehakt.
De zoektocht van vandaag zit er bijna op. Je rijdt nu de Sint-Laurentiusstraat af. Opgelet aan het kruispunt met de Hannuitsesteenweg, want dit is een gevaarlijk kruispunt!
Je steekt de straat over; je bent nu in de Meerstraat. Rij hier tot het kruispunt met het Meerveld, stap van je fiets of uit je auto en kijk goed rond.
Van op deze plek zie je in het landschap duidelijk gemarkeerd, waar je op 10 oktober om 10u10 het magische voorwerp van Mithras kan vinden!

Nog een slotopdracht:Welk magisch getal is meer dan eens duidelijk naar voor gekomen? Onthoud dit getal goed. Je zult het nog nodig hebben.

Mithrasmysteries X

Ken je de Kronkel in Vissenaken? Zo niet, geen probleem want iedereen in Vissenaken weet waar dat is. Daar begint onze tiende wandeling. Zoek de gevel waarop het jaartal 1656 staat en ga met je rug tegen de voordeur staan. Recht voor je zie je een grote inrijpoort en rechts daarvan een deurtje in de kerkhofmuur. Ga daar doorheen het kerkhof op en zoek het graf van de man die 60 jaar getrouwd was met een vrouw die maar liefst 81 werd. Welke belangrijke functies heeft hij allemaal in dit dorp uitgeoefend en welk ereteken kreeg hij?
Ga nu om de kerk heen, daal de trapjes af, ga naar links en sla onmiddellijk de hoek om naar links. Sla na de grote inrijpoort aan de linkerkant de veldweg naar links in en volg die tot aan de weg die genoemd is naar een oud volk. Dat had het hier voor het zeggen toen Mithras nog vereerd werd zoals het hoorde. Volg die weg naar links.
Even later zie je aan de rechterkant een logement dat genoemd is naar een boom met eetbare vruchten. Volg het pad dat langs de zijgevel loopt – het is genoemd naar de patroonheilige van de kerk waar je net vandaan komt – tot op het einde. Je komt uit op een drukke weg. Wees voorzichtig. Volg die weg eventjes naar links tot je aan de overkant een straat kan inslaan. Je kan je gaan verkoelen aan de bron die zich rechts in het weiland bevindt.
Volg de straat verder tot het einde en volg dan de straat die leidt naar het dorp waarnaar ze genoemd is. Loop door tot aan de kerk. Die is gewijd aan een heilige die we op onze allereerste wandeling ook zijn tegengekomen. Loop om de kerk heen – langs links of langs rechts, het maakt niet uit – tot je het begin vindt van de straat waarmee je kan kauwen. Volg die ook weer tot het einde en ga dan naar rechts. Zo kom je weer aan de drukke weg die je al een keer bent overgestoken. Steek hem opnieuw voorzichtig over en neem aan de overkant de straat die genoemd is naar de twaalf volgelingen van de grote concurrent van Mithras. Je komt nu op een punt waar heel wat veldwegen samenkomen. Eén ervan brengt je in de buurt waar op 10 oktober de ontknoping van deze lange zoektocht – die nergens naartoe leek te leiden, maar dus toch een doel heeft – zal gebeuren. Daar moet je nu nog niet zijn. Daar valt pas op 10 oktober iets te beleven. Een andere weg leidt je recht naar de poort waar deze wandeling begon. Ga erheen en de cirkel is rond.

Mithrasmysteries IX

Je hebt al een heel stuk van Tienen verkend: Tienen-centrum, Tienen-station, Grimde, Hakendover, Kumtich en Oplinter. Maar onze Tienen-puzzel is nog niet volledig!

Deze keer moet je in Oorbeek zijn. Zoek daar in de Engelbeekstraat naar ‘Het heilig hart van Christus’. Gevonden? Volg dan van hieruit de Begijnenstraat tot aan het doodlopende uiteinde. Daar staat een hek waardoor je mag binnenwandelen (is een servitudeweg). Hoe heet het gebouw dat op dit domein staat ?

Keer terug naar ‘Het heilig Hart’ en blijf de Begijnenstraat volgen. In deze straat vind je het Parochiecentrum. Op welk huisnummer? Als je graag een stukje wandelt, kan je hier eventueel parkeren. Rij je liever door, kan dat ook.

Het pachthof Henskens is een mooie vierkantshoeve.
Hoeveel ankers tel je langs de kant van de Begijnenstraat?
Ga nu een kijkje nemen bij de kerk en zoek de grafsteen ‘Orbekka’. Hoe ziet het wapenschild eruit? Wie was Bernard Jacques Joostens?

Rij of wandel nu in de richting van het koor van de kerk. Zo kom je op een punt waar een infoportiek staat. Het spitse torentje dat je in de verte ziet, ken je ondertussen al : van welke kerk is dit het torentje?

Wandel de Smisstraat in (doodlopende straat). Het laatste huis (nr. 16) is een mooie, statige woning. Wat was vroeger de functie van deze woning?

Wandel of rijd terug naar de kerk en parkeer in de Sint-Jorisstraat.
Waar vind je hier het recent gerestaureerde Sint-Joriskapelletje?
Ga terug naar je wagen (of neem je fiets) en rij naar de Oorbeeksesteenweg.
Hoek Sint-Jorisstraat en Oorbeeksesteenweg staat een kapelletje.
Hoe wordt dit kapelletje genoemd?

Steek de steenweg over en rijd door ‘Dievendaal’ en vervolg in de Driebek.
Neem de eerste straat rechts, de Sint-Lambertusstraat. Zo kom je op de grote weg : Groot Overlaar. Schuin voor je zie je het Sint-Lambertuskerkje.

De geschiedenis van dit mooie, oude kerkje begint in de 10de eeuw. Het was een ‘Eigenkirche’ die behoorde tot de heren (ridders) van Lede en Bellekom. Het koor werd in de 12de eeuw gebouwd. In de 13de eeuw ging het kerkje over in handen van het kapittel van de Sint-Martinuskerk van Luik, die dadelijk met de bouw van de toren begonnen.
Ten gevolge van de oprichting van de nieuwe bisdommen in 1559, werd de verantwoordelijkheid voor de parochiediensten an de Sint-Germanuskerk van Tienen gegeven. Sinds 1801 werd de Sint-Lambertuskerk volledig afhankelijk van de Sint-Germanuskerk. Vanaf de 16de eeuw werden er grotere en kleinere aanpassingen aangebracht.

Bekijk de muren van dit kerkje heel aandachtig. Bij het optrekken van de muren werd er onder meer gebruik gemaakt van afbraakmateriaal van de Romeinse villa die in de buurt (Goudberg), 600 m ten Z-W van de kerk, was gelegen.
Over welk materiaal hebben we het?

Wat verder dan de kerk is het alsof een boot in het veld gestrand is.
Het is dan ook een waterwinningsterrein.
De horizontale lijnen doen ons denken aan een plaats waar men spreekt van ‘Sint-Pietersbanden’. Weet je al naar welk stukje Tienen je volgende keer zal gaan?

Mithrasmysteries VIII

Als je de hint van de vorige zoektrip begrepen hebt moet je op de juiste plaats beland zijn. Vandaag wordt het een ‘stille zoektocht’ … zal jij de stilte doorbreken en de doden tot leven laten komen? Op weg dan maar!

Als je van de ingang van deze dodenstad naar rechts gaat, vind je tegen de muur de naam ‘Comte d’Aarschot Schoonhoven’.
Zoek zijn geboorte- en sterftedatum. Tel nu elk cijfertje van deze twee data (enkel in cijfers uitgedrukt) op. Tel weerom de cijfers van dit getal op. Welke som bekom je dan?

Tijdens de 4de zoektocht (Tienen stadscentrum) heb je deze naam nog gelezen.
Waar ?

OPGELET:
Voor volgende vragen moet je goed rondkijken gedurende je wandeling. Hou deze vragen goed in je achterhoofd.
Van welke burgemeesters van Tienen staat er een buste op dit deel van het kerkhof?
Waar vind je de graven van de Broeders Alexianen? (plaatsaanduiding en windrichting)
Op het kerkhof staan enkele grafkapellen. Er is één kapel waar buiten op de voorgevel de naam van de overledene anders geschreven staat dan op de achtermuur binnenin de kapel. Over welke familienaam gaat het?

TIP voor de ontknoping op 10 oktober: op enkele graven staat een plaatje BHH (Bond van het Heilig Hart). Er staat ook een symbool bij dat naar Christus (H.Hart van Christus) verwijst. Welk symbool?

Langs de rechtermuur van de begraafplaats vind je een mooi grafmonument, opgericht voor een 18-jarig meisje.
Van welke dichter is de tekst die op de basis van de siertoren is aangebracht?

Wandel nu naar de middengang en zoek er het graf met opschrift ‘PRO PATRIA’.
Waarom draagt dit graf dit opschrift?

In de buurt van dit graf, langs de middengang, zul je een grafstèle zien waarop een lier is afgebeeld.
Wat was het beroep van de man voor wie het grafsteen werd gemaakt?

Op de eerste kruising van hoofd- en zijweg staat een groot grafmonument.
Voor wie werd dit grafmonument opgericht? Wie was hij?
Onthoud deze naam goed!

Als je de eerste weg rechts inslaat, kom je aan de monumentale graftombe van Louis Goossens, de tweede burgemeester van Tienen.
Wandel rustig het buitenpad op en geef je ogen de kost.
Je zal een graf merken met een ijzeren hekken rond. Op de sluiting van de twee poortdeeltjes staat SM.
Voor welke dubbele betekenis staan deze twee letters?

Een paar graven verder zie je een grafsteen met een kruis binnen een cirkel en een opschrift langsheen de rand van de steen.
Wat zegt dit opschrift dat rondom de steen is aangebracht?
BELANGRIJK! Noteer het eerste deel van dit opschrift goed, want dat zul je nodig hebben als je het zoekspel wint en je prijs in ontvangst wil nemen!

Als je op dit pad verder door wandelt langs graven die reeds 50 tot 100 jaar oud zijn, langs kapellen en grafstenen van families en enkelingen, zie je plots links een graf waarop een bronzen plaat met een afbeelding staat, die verwijst naar het beroep van de overledene.
Wat is de afbeelding en naar welk beroep verwijst het?

Heb je het gevonden? Goed zo!
Wandel dan verder tot aan de volgende zijgang en sla daar in.
Op de hoek vind je het graf van een Tiense dichteres.
Over wie gaat het?

Wandel het middenpad verder naar boven.
Kijk goed links en rechts, zodat je niet voorbij loopt aan het graf van de stichtend voorzitter van het Davidsfonds Tienen.
Naar welk model is het grafmonument van Lode Rock gemaakt?

Je loopt verder door, slaat links af en nog eens links. Kijk ondertussen goed uit!
Aan je rechterkant zie je een grote pleurante (een wenende vrouw, symbool van het verdriet van de nabestaanden).
Je staat hier voor het graf van drie mannelijke militairen van de familie Hanoteau. Welke symbolen verwijzen naar hun krijgsdaden?

Je wandelt verder, richting ingang. Je passeert het kinderkerkhof.
Op het volgende perceel staat er een sierlijke witte pleurante. Je wandelt er rustig voorbij en kijkt goed rond.
Op het volgende perceel (dus aan je linker kant) moet je goed uitkijken.
Op welk graf staat een plaatje van de ‘scouts’?

Je wandelt verder en kijkt goed rond. Je komt aan een stuk militair kerkhof. Ook op het naastliggend perceel is er een stuk militair kerkhof.
Voor welke oorlog is dit militair kerkhof opgericht?

We gaan ook een kijkje nemen op het naastliggend kerkhof. Het deel dat je net bezocht hebt noemt men het ‘Oud Kerkhof’. Het deel waar je nu binnen gaat, noemt men het ‘nieuw kerkhof’. Dit deel is niet het recentste, want dat ligt achter beide delen.
Hier geven we nog een paar opdrachten.

Je wandelt langs de eerste drie–vier rijen: dan vind je de antwoorden wel.

Wat was het beroep van Monseigneur Victor Heylen?

Twee rijen verder staat het graf van Jozef Gooris. Wie was hij?

Op dit ‘nieuw kerkhof’ liggen nog Armand Knaepen (bekend Tiens kunstschilder) en Vital Leys (geliefd pastoor van de H.Hart-parochie). Maar ondertussen loopt de tijd en stellen we dus geen vragen meer over het kerkhof. Wandel gewoon even rustig rond, als je dat wil. Geniet van de stilte.

Wandel bij het verlaten van de begraafplaats nog even naar links, de steenweg af tot op de hoek. Hier staat één van de vele parochiekerken van Tienen. Hoe heet deze kerk? Uit welke eeuw dateert ze? De naam van deze kerk verwijst naar een devotie die het vertrekpunt zal worden van de volgende zoektocht, die plaats vindt in een buitengemeente van Tienen. Mithras hoopt dat jullie ook weer van de partij zullen zijn!
Waarheen? … leg je oor te luisteren en je zult ontdekken waarheen!

Mithrasmysteries VII

Ooit was de omgeving van Tienen geliefd bij vrome jonge vrouwen. Denken we maar aan Claire, Blanche en Candide van Hakendover, Hermelindis van Meldert of de elfduizend maagden naar wie een hoeve in Hoegaarden genoemd is. Er was daar ook een klooster met de naam ‘Val virginal’. In een deelgemeente van Tienen, vlak bij de Gete, staat een voormalige abdijhoeve met ongeveer dezelfde naam. Weet je waar dat is? Dan is deze zevende etappe van het zoekspel voor jou een makkie. We vertrekken aan de oude toegangspoort.
Boven het deurtje staat een datum: niet die van de stichting van het klooster (rond 1215). Weet je wie dit klooster stichtte? Je komt het nu niet te weten. Misschien wel op één van onze themawandelingen. Enkele jaren geleden heeft de TGB uitvoerig de geboortedatum van zijn dochter, Beatrijs van Nazareth, onder de aandacht gebracht. In welk jaar werd er een uitgave van de Atlant, het ledenblaadje van de Tiense gidsenbond, gewijd aan deze middeleeuwse dichteres? En hoeveel jaar geleden werd zij geboren?
Volg de weg die door het veld tegenover de kloosterpoort leidt in de richting van de dorpskern. Ook de heilige aan wie de verrassend grote dorpskerk gewijd is was een vrome jonge vrouw. Deze heilige wordt aanroepen voor enkele ziekten die het gevolg waren van de slechte leefomstandigheden in de middeleeuwen. Vooral het gebrek aan proper water en aan riolering. Weet je welke? Bekijk deze kerk even aandachtig. Alleen de toren is van de 12de eeuw. Het schip is vervangen in de 14de eeuw. Deze driebeukige kerk werd opgetrokken in kwarsiet- en gobertangesteen. De bouw wordt voor een gedeelte toegeschreven aan Franco de Lintris. Waar ken je die van? Het zuidportaal is voorzien van mooi maaswerk en van sokkeltjes. Aan de achterkant van de kerk bevindt zich de pastorie die dateert uit 1741.
Neem de trapjes aan de zijkant van de kerk naar beneden en volg de straat die genoemd is naar een heilige jager. Zoek het kapelletje waar deze heilige vereerd wordt. Het bevindt zich aan een kruising wat verderop, in de buurt van een bron die ook naar die heilige genoemd is. Vroeger moesten de mensen hun water halen uit beken en rivieren. Waar konden mensen vroeger nog hun water halen? Je vindt twee voorbeelden in de onmiddellijke omgeving van dit kapelletje. Op het papier in de kapel staan woorden geschreven. Onthoud alle woorden met 7 letters.
Ga nu de weg links in. Dit is zeker niet de Bergstraat. Ongeveer in de helft maakt de weg een bijna rechte hoek naar links. Zoek op het einde aan de overkant van de weg waar je op uitkomt de weg van een brommend insekt. Draai na enkele meters rechts het gelijknamige pad in. Ga op het einde naar links. Deze straat heeft een raar klinkende naam. Je krijgt nu een mooi zicht op het Haspengouwse landschap, mooi golvend, met hier en daar een boomgaard en in de verte een dorp. Blijf doorlopen tot aan een begraafplaats uit de eerste wereldoorlog.
Op deze begraafplaats liggen 175 Belgische soldaten. Zij sneuvelden allemaal op 18 augustus 1914 in de slag van Sint-Margriete-Houtem. Tot in de jaren vijftig lagen hier ook Duitse soldaten begraven. Zij werden overgebracht naar de Duitse begraafplaats in Vladslo. Slechts één soldaat is van Tienen afkomstig. Kan je zijn geboorteplaats en -datum vinden? Vind je er ook een soldaat die geboren is op 12 september? Hoe is zijn naam?
Steek nu de drukke steenweg over naar een straat die genoemd is naar het veld waar ze door loopt. Vanop deze straat heb je een mooi zicht op één van de oudste industrieën van Tienen: de Tiense suikerraffinaderij. In de verte zie je ook de bezinkingsvijvers van deze fabriek en de vallei van de Gete. Keer aan het volgende kruispunt Tienen de rug toe en blijf deze ‘Hoofdweg’ volgen. Je kan nu altijd rechtdoor blijven lopen tot in het dorp waar je vertrokken bent, of net voor de dorpskern rechts afslaan naar het beginpunt van deze wandeling.
Er zijn nog begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog in Tienen. Daar is onze afspraak voor de volgende keer. Veel succes.

Mithrasmysteries VI

Op onze vorige wandeling eindigden we aan de graftombe van iemand wiens naam verwijst naar een vochtige plek in het centrum van Tienen. Op deze plek in de schaduw van de suikerfabriek dartelen sportieve waternimfen en kikvorsmannen.
Verlaat het gebouw langs de hoofdingang, steek het parkeerterrein over en volg de straat naar links. Even later komt aan de linkerkant het pad waarlangs lang geleden de beul zich naar zijn gruwelijke werk begaf. Even later kom je aan de rechterkant een bruggetje tegen. Ga erover en volg de straat naar rechts om een blik te werpen op de Gasthuismolen, een vroegere watermolen die voor het eerst vermeld werd in 1282. Keer nu terug en volg de straat die naar de mannelijke tegenhangers van de begijntjes genoemd is.
Let op de vistrappen in de Gete ter hoogte van de volgende brug. Die zijn zo gebouwd dat er altijd voldoende water (80 cm) in de compartimenten blijft, zodat de vismigratie het hele jaar door verzekerd is. Blijf rechtdoor gaan. In deze straat zie je een gevelsteen van de vroegere brouwerij ‘Den Anker’, ingemetseld in de gebouwen van de vroegere brouwerij Vandenschrieck. De sluitsteen van de inrijpoort is waarschijnlijk een oud herbergteken (1760) en toont de symbolen van de brouwers: stinkstok, roerstok en moutschop.
Ga links langs de Driemolenstraat, volg de bocht naar rechts en ga een kort stukje tussen de bomen van de oorspronkelijke vesten. Steek de Sint-Helenavest over en sta even stil bij het mooie gebouwte van de Sint-Helenasluis.
Stuwkleppen op de Borggracht en de Gete zorgen er hier voor dat de stad bij zware regenval tegen wateroverlast wordt beschermd en bij droog weer wordt een voldoende debiet op de Gete geregeld.
Steek de Moespikvest over en volg de Groenstraat tot aan het Groot Begijnhof. Ga rechts van de kerk (of wat daarvan overblijft) en neem het eerste straatje rechts. Huis nr. 42 met zijn korfboogdeurtje geeft nog het best weer hoe het begijnhof er vroeger heeft uitgezien. In het bovenlicht werd het wapenschild van Tienen aangebracht. Weet je waar het wit en het blauw naar verwijzen?
Ga wat verder naar links. Let op nr. 37. Hier was de Heilige-Geesttafel van de Tiense begijnen ondergebracht. De zeventiende-eeuwse gevel bleef grotendeels bewaard. Hij heeft mooie kruisvensters met een natuurstenen middenstijl. Ga verder weer links en nog eens links. Nu bezoeken we de ruïne van de kerk.
De begijnhofkerk wordt ook wel Paterskerk genoemd. Weet je hoe dat komt en om welke paters het hier gaat? In 1976 werd de kerk door brand verwoest. Men probeert de pittoreske ruïne nu in stand te houden. Van de vier gebruikte bouwmaterialen komen er twee steeds terug in de historische gebouwen van de stad. Herken je ze?
Ga bij het verlaten van de kerk naar rechts langs de Berg van Leningstraat (kijk even rechts in het mooie doodlopende straatje). Steek de ringweg over naar de Bostsestraat . Hier stond vroeger de gevangenenpoort. Zo kom je weer aan het water. Onze wandeling zit er weer op.
Voor de volgende etappe moet je in een dorp zijn dat stroomafwaarts langs deze rivier ligt. Je vindt daar ook de resten van een abdij die ‘Maagdendaal’ genoemd werd.
We zijn intussen in de helft van het zoekspel aanbeland. Natuurlijk zou je willen weten waar onze tocht naartoe leidt. Je hebt al heel wat verborgen tips gekregen over die plaats en wat daar staat te gebeuren. Je moet ze alleen maar op de juiste manier combineren. De tips uit de volgende zes etappes zullen het misschien duidelijker maken…
Wat zou je al moeten hebben?
In Mithrasmysterie I kwamen we een krijgshaftige figuur tegen. (7 letters)
In Mithrasmysterie II kwamen we een bepaald natuurelement overvloedig tegen. (5 letters)
In Mithrasmysterie III ging het om een zoet goedje. (6 letters)
In Mithrasmysterie IV ging het om een brullend beest. (5 letters)
In Mithrasmysterie V zochten we een hoog bouwwerk. (5 letters)
En welke vaderlijke figuur had je kunnen tegenkomen in de kerk uit Mithrasmysterie VI? (5 letters)
Bonustip: we hadden het in de zesde etappe ook over een dier zonder poten dat dankzij een speciale trap toch omhoog kan klimmen. (3 letters)
Onthoud deze tips en zoek ook de zes volgende!

Mithrasmysteries V

Heb je taverne ‘Het Toreke’ gevonden? Je bevindt je nu in een dorp waarvan de naam in een Limburgs dialect zoiets als ‘Kom je?’ zou kunnen betekenen. Je ziet hier nog een andere toren. Inderdaad, die van de kerk. Dat eeuwenoude gebouw gaan we eens van dichterbij bekijken. Het oostelijke gedeelte is een prachtig bewaard voorbeeld van romaanse architectuur. Opvallend zijn de vele blinde rondbogen die de massieve muren verlevendigen. Zouden ze een symbolische betekenis hebben? Tel ze allemaal (die aan de buitenkant van het kerkgebouw). Spitsbogen en drielobben tellen niet mee, (dichtgemetselde) ramen evenmin. Het resultaat van je telwerk zou je nog wel eens kunnen nodig hebben voor een berekening in een volgende etappe.


Aan de zuidoosthoek van de kerk vind je op enkele centimeters boven de grond een metalen uitsteeksel. Weet je waarvoor het dient? Noteer de letters die erop staan. Hier vlakbij ligt een mevrouw begraven die stierf in Londen op vierentachtigjarige leeftijd. Hier in de buurt begint een straat die haar familienaam draagt. Volg ze.
Even nadat je door een tunnel gegaan bent zie je aan de rechterkant de hoeve van de illustere familie naar wie deze straat genoemd is. Aan het volgende kruispunt kan je eventueel gaan verpozen in het plaatselijke kuuroord of even bezinnen in het kapelletje aan de overkant. Je moet hier afslaan. Maar in welke richting? Als je de hoeve ‘Hof ter Cameren’ tegenkomt zit je verkeerd. Je moet de andere kant op. Nadat je een oude hoogstamboomgaard voorbijgekomen bent kom je op een punt waar twee wegen met vreemde namen samenkomen. De ene is genoemd naar een gekleurde hoogte, de andere naar een ongrijpbaar wezen. Ertussen staat een kapel gewijd aan een heilige met een toren. Volg de straat die naar haar genoemd is tot je in een dorp komt. Ga naar het kerkhof en zoek er een zeshoekige stenen zuil. Bij slechts een van de personen die erop genoemd worden staat geen geboortedatum vermeld. Komt ze je bekend voor? Met wie was ze getrouwd? We zoeken een vochtige plek in het centrum van Tienen die zijn familienaam draagt (lichtjes anders geschreven). Daar is onze volgende afspraak.

Mithrasmysteries IV

We beginnen met een suikermannetje met één hand. Gevonden? Dan kan je van start gaan.
Dit wordt nu eens een echte zoektocht. We stellen deze keer veel vragen. Goed rondkijken is de boodschap. Noteer alle antwoorden. Sommige daarvan kunnen immers noodzakelijk zijn om bij een opdracht in een volgende etappe van het zoekspel de juiste keuze te maken.
We begeven ons richting grote markt. Hoeveel suikerklontjes (met een streepje) liggen er in de eerste zaal van het suikermuseum?
Wie is de sponsor van ‘moederschap’? Welk dier vindt je in hun embleem? Wanneer was de eerste steenlegging van het suikermuseum? Hoe lang hebben ze eraan gewerkt?
We gaan nu links af. Waar spelen de drie kinderen? Met wat spelen de kinderen? Graag in correct Nederlands!
We steken de straat over. Welke dieren vinden we hier op het standbeeld van ‘de groene’?
We gaan nu naar links tot aan de Mariagrot. Wie bouwde deze grot? Vroeger kon je achter het hek de bron horen.
We keren op onze stappen terug tot aan de voorkant van de kerk. Vindt je Daniël in de leeuwenkuil? Hoeveel leeuwen houden hem gezelschap? Hoe heet de koning met het nieuwe hoofd? Ga zeker ook eens binnen in de kerk kijken als ze open is. We vervolgen onze weg langs het pleintje naast de kerk.
Welk van de 4 veldslagen, vermeldt op het standbeeld van ‘de vliegende madam’, is hier in onze stad uitgevochten?
We stappen verder naar de Nieuwstraat. Welke historische mijlpaal heeft de beurs bereikt?
Kijk je even mee omhoog. Sommige winkelpanden hebben nog mooie gevels. Veel van deze gevels bevatten Romeinse bouwelementen. Wat betekend de letters O.S.B. in één van de gevels? Welk huis werd na de 1ste wereldoorlog in 1922 terug opgebouwd? Waaraan dankt de spiegelstraat zijn naam?
Kijk even naar het huisje naast de notaris. Klein,hé! Dit was vroeger een doorgang maar werd later volgebouwd. Hoeveel steigergaten vind je in het voorkant van het huis van de groetenboer? Let ook op de prachtige kopjes van de gevel ernaast.
We gaan nu langs het Vrijthof naar boven. Weet je wat een vrijthof is? Van hieruit ben je heel dicht bij de ingang van de crypte. Zoek die! Heb je de crypte gevonden? Ga dan verder tot het einde van het dooplopend straatje? Vindt je het gaatje in de muur? Kijk er even door. Waar kijk je naar?
Draai je om en zoek nu aan de zijkant naar Christus onder de wijnpers. Verder komen we twee ingangen tegen. De eerste is niet meer in gebruik. Boven de tweede zie je een engeltje. Welk instrument bespeelt het?
We gaan verder rond de toren. Waar vindt je een vrouwtje en een mannetje op de toren? Deze toren deed vroeger dienst als belforttoren. Vandaar ons stukje werelderfgoed. Hoeveel sleutelgaten bemerk je aan het poortje dat toegang geeft tot de beiaard?
Nog een ingangspoort: de lijkenpoort. Hoeveel leeuwen vindt je hier? Op het pleintje naast de kerk vind je een afgedankte klok. Wie heeft deze klok gegoten en wat was zijn beroep?
Op de Veemarkt zijn weinig huizen bewaard uit de vorige eeuwen. Een van de mooiste op het plein is deze van een apotheek. Welke firma is hier nu gevestigd?
We draaien naar rechts en lopen de Wolmarkt op. Hier staan 3 mooie huizen uit de 17de eeuw. De datum op het middelste huis ga je in een volgende etappe van het zoekspel nog eens tegenkomen. Wat heeft deze gevel met de Romeinse godin Fortuna te maken? Let op de bel van dit huis. Welk dier zie je hier weer?
Welke Tienenaar heeft Elisabethville gesticht?
Het huis nummer 17 was vroeger een tijdje het stadhuis van Tienen.
We komen terug op de Grote Markt. Wanneer is het stadhuis verbouwd. Welke van de mannen op de gevel van het stadhuis kan niet te Kaap’ren varen?
De fontein is opgericht op de plaats waar ooit een fontein was gebouwd voor de inhuldiging van het watervoorzieningsnet. Het was Leopold II die in 1894 de nieuwe waterleiding kwam inhuldigen.
Op deze zoektocht ben je een bepaalde diersoort opvallend vaak tegengekomen. Welke? Ze speelt ook een rol in de Mitrhascultus. Voor welke rang van inwijding staat ze daar?
Zo, we zijn weer rond. Je hebt vast heel wat dingen ontdekt waar je anders gewoon aan voorbij gelopen zou zijn. Heb je er dorst van gekregen? Je hebt hier genoeg cafés om uit te kiezen. Als je je suikergehalte terug op peil wil brengen kan je terecht in de shop in de Streekshop.

Mithrasmysteries III

De kerk die je moest vinden is toegewijd aan twee heiligen: de ene draagt gewoonlijk een sleutel, de andere een zwaard. Volg van hier de weg in de richting van Wulmersum. Wat verder maakt die een kleine knik waar hij samenkomt met een weg die naar het witte goedje genoemd is dat Tienen wereldberoemd gemaakt heeft. Volg nu het pad dat een link heeft met een Frans dessert. Tussen het struikgewas vind je het Ivanpad. Neem dat pad en bezoek de kapel die je al in de verte ziet liggen als je uit de bosjes komt. Ze is toegewijd aan Onze Lieve Vrouw en de heilige Maurus. Last van migraine? Probeer een van de ijzeren kroontjes die voor zijn altaar liggen.
Op deze plaats werden vroeger melaatsen verzorgd. Achter de kapel ligt een bijzondere steen, waarover de wildste verhalen de ronde doen. In een tuin hier in de buurt staat nog zo’n steen. Ga hem zoeken, het is niet ver. Volg de straat waar je nu bent tot aan de steenweg en ga dan naar links tot aan de Drie Tommenweg. Neem een kijkje bij de drie Gallo-Romeinse tumuli, die als eeuwenoud monument deelnamen aan de Grote Monumentenstrijd op Canvas. Herinner je je nog de blikvanger van de begingeneriek van dat TV-programma? Deze drie heuvels vormen samen één graf. In welke van de drie werd uiteindelijk de schat gevonden? Als je meer wil te weten komen over Marcus Probius Burrus, die hier begraven werd, moet je in museum Het Toreke (bij het Suikermuseum) zijn.
Ga terug naar de steenweg, even naar rechts, neem aan de overkant de Verbindingsstraat. In deze buurt vind je de oude Sint-Pieterskerk. Die is nu een necropolis (letterlijk: stad van de doden, een begraafplaats dus) voor 140 soldaten, gesneuveld in de Eerste Wereldoorlog. Als de deur niet op slot is moet je zeker eens binnen gaan kijken. De necropolis is een unicum in onze streken. Er hangt hier een ingetogen, ontroerende, pakkende atmosfeer.
Ga rond de kerk. Tegen de kerk is een grafkapel gebouwd voor de families Bauduin-Delacroix. Die laatste zijn we al eens tegengekomen als Tiense weldoeners. De eerste naam is van groot politiek belang geweest in de Tiense geschiedenis. Senator Bauduin liet deze kerk restaureren. Een burgemeester Bauduin zorgde voor het historische begin van wat je aan het einde van onze laatste zoektocht zal moeten vinden. Ga verder (naar rechts bij het verlaten van het kerkhof) langs de Pastorijstraat, neem links de Keistraat en aan het einde ervan zie je opnieuw de kerk, ons startpunt. De wandeling zit er weer op.
Benieuwd hoe het verder gaat? Als je de steenweg naar beneden volgt in de richting van de verkeerslichten zie je links de gebouwen van de Tiense Suikerfabriek. Aan de overkant zie je aan een cafégevel het Suikermanneke. Zo’n zelfde beeldje staat nog ergens anders in Tienen. Weet je waar? Je moet het niet op straat gaan zoeken, het staat binnen. Op die plek wordt uitgebreid de geschiedenis van de suiker in de zoete stad en elders in de wereld verteld. Je vindt er ook allerlei zoetigheden. Daar moet je zijn voor de volgende zoektocht.

Mithrasmysteries II

Heb je het dorp gevonden waar zich een vestiging van de Stichting Marie Delacroix bevindt? Tussen de paviljoenen van Marie Delacroix en de dorpskern loopt een steenweg van West naar Oost. Onze wandeling begint daar bij Residentie Spikdoorn (nr. 489). Een spikdoorn is een stekelig boompje dat we op onze wandeling nog zullen tegenkomen. Volg van hier de Ramshovense Beek (welk van de vier elementen uit de Mithrascultus is hier van tel, denk je?). Volg de Oude Heerweg en neem de eerste straat rechts. Volg de Hollestraat tot aan de school en neem dan rechts het Schoolpad tot aan de Kerk van de Heilige Zaligmaker. Ga links langs de kerkhofmuur tot aan de panelen met uitleg over de kerk en de dorpslegende. Ga verder langs de kerkhofmuur tot aan de hoofdingang van het kerkhof. Betreed het kerkhof. Daar staat een spikdoorn.
Probeer de kerk te bezoeken. Het interieur is echt de moeite waard. Het prachtige retabel beeldt de kerklegende uit. Ook de spikdoorn speelt daarin een rol.
Neem de grote trap ten Noord-Westen van de kerk naar beneden. Volg de Hakendoverstraat tot de bron van de Heilige Zaligmaker. Welke moderne waarschuwing krijg je hier? Uiteindelijk zullen we het tegenovergestelde moeten vinden. Volg nu links de Dertienmaalweg, ga rechts langs de Meierstraat en dan links langs de Oude Heerweg. Kijk uit naar het smalle Heerpad aan de rechterkant en volg dat tot aan de sint-Truidensesteenweg, die je links volgt tot aan het rondpunt waar je rechts afslaat in de Ambachtenlaan. Je ziet aan de linkerkant een grote meubelzaak. Onthoud het jaartal in de naam. Dit is het beginjaar van ons eindpunt. Ga verder en neem rechts het Langveld tot aan de steenweg. Ga links tot aan de residentie Spikdoorn. Je bent terug aan het beginpunt. Hebben we nu voor niets in een kringetje gelopen? Helemaal niet! Op deze wandeling zijn we overvloedig het element tegengekomen waar het uiteindelijke eindpunt van het zoekspel ook vol van is. En hoe kom je nu bij het startpunt van de volgende wandeling? Trek het pad van de Dertienmaalbedevaart door in een rechte lijn (je kan dat op een kaart doen) tot je pal op een kerktoren botst. Daar moet je zijn voor Mithrasmysteries III.

I

De zoektocht kan van start gaan! Onze eerste tip ligt voor het grijpen in het veld. Waar kunnen we onze zoektocht beter beginnen dan op de plek waar het mithreum werd teruggevonden? Daar bevindt zich nu een bedrijf dat wafels maakt waarmee de krachtige stralen van Sol Invictus, de onoverwinnelijke zon, kunnen worden omgezet in elektrische energie. Zo kan zijn licht toch schijnen als hij achter de horizon is verdwenen. Het sterproduct van dit bedrijf heet ‘Mithras’. Dat kan toch geen toeval zijn!
Volg de pakkende straat
bergop. Zo kom je op de heuvel waar zich ooit een galloromeinse vicus bevond. Hier woonden de volgelingen van Mithras. Blijf rechtdoor gaan tot je de weg versperd wordt door een hek. Daarachter zie je een soort moderne heirbaan. Anders dan de Romeinse heirbanen, die met stenen geplaveid waren, is deze gemaakt van metaal. De wagens kunnen maar in twee richtingen, vooruit of achteruit. Maar ze rijden wel sneller dan de beste Romeinse ruiter ooit zou kunnen.
Zoek een klein stukje naar het Zuidoosten de
onderaardse doorgang die alleen door voetgangers kan worden gebruikt. Ga erdoor en zoek aan de andere kant de straat die genoemd is naar de weg waar je net onderdoor bent gegaan. Dwars op deze straat begint een laan die verwijst naar één van de rangen in de mithrashiërarchie, de soldaat met zijn
lans.

Volg de laan en houd de gevels aan de linkerkant goed in de gaten. In een nis zie je een zittende vrouwenfiguur met bloemen op schoot. Is het de Romeinse godin Flora? Volg haar blik. Ze kijkt recht een straat in aan de overkant. Op de hoek zie je een apenstaart en een telefoon. Volg die straat en sla vervolgens de straat in die genoemd is naar een Romeinse soldaat. Op een reliëf in een van de gevels zie je hoe hij de helft van zijn mantel aan een arme schenkt. Schuin aan de overkant zie je een reliëf van dezelfde kunstenaar. Wie was die kunstenaar en welke Grieks-Romeinse god was de uitvinder van het instrument dat het meisje bespeelt? De antwoorden op die vragen kunnen extra tips opleveren.
Blijf de straat volgen en ga altijd maar rechtdoor tot je aan een T-punt komt. Hier kan je naar links of naar rechts. Maar welke is de juiste richting? Als je de ene kant opgaat kom je voorbij een immobiliënkantoor naast een ijssalon. Lekker, maar is dit de goede kant? Als je de andere kant opgaat kom je ook voorbij een immobiliënkantoor. Op die plek werden vroeger ook
ijsjes verkocht. Dat zie je nog aan een gevelsteen. Jammer, je kan hier nu geen ijsje meer kopen, maar het is wel de goede richting.






Neem nu de eerste straat links. In deze straat staan een paar prachtige herenhuizen.
Als je deze straat vanuit de juiste richting bent ingeslagen kom je aan de linkerkant een tegelversiering met bloeiende
kastanjebloesems tegen. Er is met die Art-nouveau-taferelen iets vreemds aan de hand. Ze tonen tegelijkertijd de voorjaarsbloesems en de vruchten die zo typisch zijn voor de herfst.











In het park aan de overkant staan een aantal mooie oude kastanjebomen. Ergens in dit park vind je een zeshoekig platform. Een danspodium? Een offerplaats? Het is gebouwd uit kwartsietbrokken. Ga er bovenop staan, draai om je eigen as en kijk in de richting waar Sol Invictus nooit komt. Daar zie je een grote kastanjeboom. Maar heb je het gebouw erachter ook gezien? Het instituut dat zich daar bevindt heeft ook een vestiging in een Tiense deelgemeente, buiten het stadscentrum. In dat dorp moet je zijn voor de volgende etappe.

Spelregels

Het zoekspel loopt van 18 april tot 10 oktober 2009. Tijdens die periode worden op regelmatige tijdstippen tips gegeven die je telkens dichter brengen bij het magische voorwerp. Het wordt een spannende zoektocht kriskras door Tienen en omgeving.
Een fiets of auto kan af en toe wel eens van pas komen, want zoals je zal merken is Tienen behoorlijk groot. Je speurtocht wordt ook een ontdekking van die boeiende stad en haar prachtige omgeving. De ontknoping vindt plaats op zaterdag 10 oktober 2009. Het team dat dan het magische voorwerp bemachtigt wint een weekendje in Romeinse sfeer!
Je kan deelnemen in teams van minimum twee en maximum vier personen. Zijn jullie met meer, dan vorm je simpelweg meerdere teams. Van elk team moet minstens één persoon meerderjarig zijn. Deelname is gratis. Inschrijven kan door een e-mail te sturen met de naam van het team en de namen van de leden aan marcusprobiusburrus@gmail.com of die gegevens in te vullen op de deelnemerslijst die vanaf 18 april in de Streekshop aan de Grote Markt in Tienen ligt. Wie niet ingeschreven is maar toch het magische voorwerp zou vinden komt niet in aanmerking voor de prijs.
De tips worden telkens aangekondigd in het ‘Tintelend Bulletinke’. Je vindt ze vanaf dan op de website maar je kan ook een afdruk gaan halen in de Streekshop. Op de website kunnen tussendoor nog bijkomende tips verschijnen, dus houd ze zeker in de gaten. Ook in de zeven themawandelingen die de Tiense Gidsenbond tussen 18 april en 10 oktober aanbiedt kunnen bijkomende tips verborgen zitten.
Heb je de lancering van het spel gemist? Geen nood. Tijdens de loop van het spel kan je team er nog altijd invliegen en de andere teams proberen in te halen. De tips blijven immers op de website beschikbaar. Inschrijven kan tot 30 september.
Op de berichten op de website kan je reageren. Maak daarvoor een profiel aan op naam van jouw team of reageer anoniem. Sol Invictus hoeft daar niet op in te gaan, maar als hij antwoordt zal hij dat naar waarheid doen. Misschien wel op een raadselachtige manier. Opgepast! Andere teams kunnen natuurlijk reacties sturen om jouw team op een dwaalspoor te brengen.
Het spel wordt georganiseerd door de Tiense Gidsenbond. Bij eventuele discussie over het spel of de uitkomst treedt het bestuur van de Tiense Gidsenbond op als jury. Tegen de beslissingen van de jury is geen beroep mogelijk. Zij kan eventueel beslissen de hoofdprijs niet uit te reiken.
Actieve leden van de Tiense Gidsenbond mogen niet aan het spel deelnemen. Hun familieleden en steunende leden van de gidsenbond mogen dat wel.
De Tiense Gidsenbond weigert elke aansprakelijkheid voor eventuele ongerijmdheden in de tips en voor gebeurlijke ongevallen. Je dient je steeds aan de verkeersregels te houden en privé-eigendom te respecteren. Door in te schrijven verklaar je je akkoord met dit reglement.

Mithras?

Mithras was oorspronkelijk een godheid uit het Perzische pantheon. Tijdens het Hellenisme werd hij de centrale figuur in een mysteriecultus waarmee de Romeinen in Klein Azië in contact kwamen. In de eerste eeuw kwam de mithrascultus in Rome terecht, waar bizarre oosterse religies op dat moment een rage waren (o.a. ook de Isiscultus en het Christendom).
De aanhangers van Mithras vierden geheime riten in verborgen tempels, zogenaamde mithrea, half ondergrondse, overwelfde ruimtes waar geen daglicht binnendrong. In Italië, vooral in Rome en in de oude havenstad Ostia zijn heel wat mithrea teruggevonden. Vaak werd er later een christelijke kerk bovenop gebouwd. Het Christendom was de grote concurrent van de Mithrascultus. De christelijke symboliek vertoont echter opvallend veel gelijkenissen: de centrale gebeurtenis die telkens weer herdacht wordt is het offer dat gebracht wordt door de godheid; uit het vergoten bloed ontstaat nieuw leven; het offer van de godheid wordt telkens weer door de gelovige gemeenschap herdacht door een rituele maaltijd waarbij wijn gedronken wordt; wie de mysteries van het geloof beleidt krijgt het eeuwige leven; … Er zijn uiteraard ook radicale verschillen. Terwijl het Christendom een geloof van prediking aan de massa was, was de Mithrascultus voorbehouden aan kleine geheime broederschappen.
Er waren zeven stappen van inwijding, waarvoor de wijdeling telkens een bizar, soms angstaanjagend ritueel moest ondergaan. De elementen water, vuur, lucht en aarde kwamen eraan te pas. Maar wat men precies moest doen is niet bekend. Dat moest immers geheim gehouden worden. Het weinige dat we toch weten heeft men kunnen afleiden uit archeologische vondsten, uit enkele afbeeldingen op fresco’s en mozaïekvloeren en uit wat christenen erover geschreven hebben (en dat is uiteraard zeer gekleurd).
De mithrea hadden altijd dezelfde opbouw. Ze leken helemaal niet op andere romeinse tempels maar waren verborgen ondergrondse ruimtes, vaak in woonhuizen of ambachtsalteliers. Wie niet wist waar ze waren kon ze moeilijk vinden. Het waren langwerpige ruimtes met tegen de zijwanden aan weerszijde ligbanken, zoals die gebruikelijk waren bij Romeinse banketten. Daartussen een centraal gangpad dat naar het altaar tegen de achterwand leidde. Tegen de achterwand was steevast de scène afgebeeld waarin Mithras de kosmische stier offert door hem de hals over te snijden. Het levengevende bloed sprenkelt op de grond. Een hond en een slang proberen het bloed dat uit de wonde gutst op te likken, terwijl een schorpioen met de testikels van de stier aan de haal wil gaan. Het zaad wordt echter op de eeuwig maagdelijke maan in veiligheid gebracht. Al deze figuren waren sterrenbeelden bij de Perzen. Links en rechts zijn vaak Cautes en Cautopates afgebeeld, twee dwergachtige figuren, de ene met een omhoog brandende fakkel, de andere met een fakkel die naar beneden brandt.
Op de vloer van het centrale gangpad waren soms met symbolen de zeven graden van inwijding weergegeven: raaf, bruid, soldaat, leeuw, Perziër, zonneloper, vader. Elk had zijn attributen die een rol speelden in de inwijdingsrituelen.
Enkele jaren geleden werd door archeologen ook in Tienen een mithreum gevonden, een ware sensatie onder archeologen omdat men tot dan toe dacht dat de Mithrascultus (behalve bij de soldaten, die kriskras door het Romeinse Rijk gestuurd werden) niet in onze streken was doorgedrongen. Op de tentoonstelling ‘Rituelen van leven en dood’ in het Tiense Museum Het Toreke zijn de vondsten te zien. Elke eerste zondag van de maand om 14u geeft een gids gratis uitleg.
Vind je dit allemaal nogal geheimzinnig? Dat is de bedoeling. Maar maak je geen zorgen: Mithras heeft het goed met je voor. Volg het spoor van zijn volgelingen en kom hun geheimen te weten. En win met je team een 'Romeins weekend'.